Degerli Okurlar, hukuk insan ilişkilerinin dayandığı temelleri karşılıklı haklar ve yükümlülükler açısından ele alır ve bu özelliği ile de genel kurallardan ayrılır. Hukuk felsefesi hak kavramıyla ortaya çıkmıştır. Hep söylediğim gibi haklarımıza ne kadar sahip çıkarsak hukuku ve menfaatlerimizi o kadar korumuş oluruz. Hernekadar yabancı bir ülkede yaşamış olsakta Türkiye ile hukuksal bağlarımızın devam ettiği yadsınamayacak bir gerçektir. Bu sebeple başta sosyal Güvenlik haklarımız olmak üzere Türkiye’deki haklarımıza sahip çıkmak menfaatlerimizİ korumak demektir.
Eylül ayı itibarı ile başladığımız hukuk köşemizde gurbetçilerimiz için oldukça önemli olduğunu düşündüğüm sosyal güvenlik hukuku ve devlatlerarası hukuk konusunda gerekli ve güncel bilgiler vermeye çalışıyoruz. Bu hafta sizlerle stajer olarak çalışma durumunda ki sosyal güvenlik haklarınızı paylaşacağım.
Bir iş yerinde çalışmaya başlamak demek sosyal güvenlik haklarımızla tanışmak demektir. Esas olarak yasalar iş hayatına başlamakla beraber kişilerin sosyal haklarının başlamasını ve bu hakların gereği gibi kullanılmasını emreder.Hiç kuşkusuz Stajerlik dönemi iş hayatına başlamının ilk adımıdır.
Stajer olarak işe başlamakla beraber kişilere bir sosyal güvenlik numarası verilir. Eski sistemdeki adıyla bir sigorta numarası verilir ve sigortalı konumunda olursunuz. Stajerlik dönemi tamamlayıp normal sigortalı bir işe başlasanılsa dahi bu sosyal güvenlik numararsı kullanılır.
Esas olarak buraya kadar bir sorun yok. Ancak sosyal güvenlik hakları bağlamında emekliliğiniz yaklaştığında yada hangi tarihte emekli olacağınızı araştırıpta emeklilik hesabı yaptırdığınızda staja dönemindeki çalışmalarınızın hizmet dökümlerinizde yer almadığını fark edersiniz. Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında işe başlama tarihi olarak staja başladığınız tarih belirli olsa dahi staj dönemindeki çalışmalara ait sigortalılık günleri Kurumun kayıtlarında görülmeyebilir.
Bu durumun nedeni; staja tabi çalışmalarda iş verenler sadece kısa vadeli sigorta kollarından prim ödemektedir. Daha açıkca ifade etmek gerekirse; stajer olarak çalışılan dönemlerde kişiler sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigortalanmaktadır.
Emeklilik hesabında dikkate alınan malullük,yaşlılık ve ölüm sigorta primi stajer olarak çalışlan dönemlerde işveren tarafından ödenmez. Bu sebeble de, kanuna göre staj dönemlerdeki çalışmalar hem Sosyal Güvenlik kurumunun hizmet cetvellerinde gözükmez hem de emeklilik hesabında malesef dikkate alınmaz.
Son olarak önemle belirtmek isterim ki, emeklilik hesabında üç önemli şart bulunmaktadır. Bunlardan birincisi sigorta başlangıç tarihi,ikincisi ödenen prim günü,üçüncüsü ise sigortalının yaşıdır. Türkiye’de ilk defa stajla beraber sigortalı olan gurbetçi vatandaşlarımız varsa bilmelidirler ki, emeklilik durumunda sigortalılık başlangıç tarihi normal sigortalı bir işte çalışmış oldukları tarih itibariyle dikkate alınacaktır.
Değerli okurlar, bu haftalıkta bu kadar hepinize haktan ve hukuktan yana barış dolu bir hafta diliyorum.
