AVRUPA AJANSI (AVA) LONDRA-Kazakistan merkezli yayın yapan www.halyqline.kz haber sitesi yazarı gazeteci Nurbike Kazykyzy, Londra merkezli Avrupa Medya Grubu şirketinin kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Vatan ÖZ ile görüştü. 

Dünya medeniyetinin en önemlisi, medeniyetin insani bir boyutu olmasıdır. Çevre, doğal kaynaklar ve bilgi akışı kavramları birbirinden ayrılmadığı sürece, küreselleşme düzeyi oldukça normaldir.

Bugün "bilgi selinden" daha fazla "bilgi devrimi" var.

Küreselleşme dalgası küreselleşme sürecinde dünyayı yerinden oynattıkça gazeteciliğin toplumsal önemi de artıyor. Bunun bir nedeni var ve bilgi en etkili modern entegrasyon süreçlerinden biri.

Londra merkezli basılı hatalık dağıtılan Avrupa gazetesinin ve Avrupagazete.co.uk, Avrupatimes.com, Avrupajansi.com, Avrupaseriilan.com ve Avruparadyo.com web sitelerinin kurucusu gazeteci Vatan Öz, deneyimini dünya medyasıyla paylaştı. Biraz konuştuk, sohbet ettik….

Nurbike Kazykyzy : - Vatan Bey, sizi Londra'nın medya moğulu olarak tanıyoruz. Başarınızın anahtarı nedir?

Vatan Öz:- Başarı, herkese farklı şekillerde ve farklı seviyelerde gelir. Yolumun açık ve başarılı olması için çok çalıştım ve hızımı kontrollü artırmaya çalıştım. Uykusuz kaldığım geceler tren katarları gibi diziliyor hayatımda…. Kendimi geliştirmeyi temel ihtiyaç olarak algıladım. Mesleğimde sürekli yeni teknolojileri takip ettim. Yenilikleri basılı gazetemde ve online sürümlerde elimden geldiği kadar uyguladım.

Nurbike Kazykyzy : - Birleşik Krallık'ın gazetecilik alanındaki en gelişmiş ülkelerden biri olduğunu itiraf etmeliyiz. BBC tüm dünyada biliniyor. Böyle rekabetçi bir ortamda kontrol ettiğiniz altı medya kuruluşunu nasıl tanımlıyorsunuz?

VATAN ÖZ: - Doğru, İngiltere'de gazetecilik güçlü ve etkili. İngiliz medyası üzerinde sıkı bir kontrolün olmadığı unutulmamalıdır. Sadece temel basit devlet kontrolü yapılır. Makaleyi basının gazeteciliğin etik kurallarına göre istediğiniz gibi yazabilirsiniz. Kısıtlama sansür yok. Şu anda 2002'den beri yayınlanan bir basılı gazetem ve 5 çevrimiçi haber portalım var. Rekabetin olduğu yerde yenilik vardır. Bilgi alanında zafer, okuyucunun güvenini haklı çıkarmak, diğerlerinden daha hızlı çalışmak. Bu şekilde İngiltere'de kendi medyamı yönetiyorum. Önümüzde BBC, Reuters gibi dünyaca ünlü haber ajansları medya kuruluşları olunca yönümüzü nereye döneceğimiz gibi sorun yaşamıyoruz. Her ne kadar eleştirilse de Reuters ve BBC’nin gazetecilik, habercilik anlayışını basın yayın etik kurallarına ağırlıklı bağlı olmasından dolayı beğeniyorum. Ben, Türkiye’de doğdum, büyüdüm. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunuyum. Ayrıca, TRT, İstanbul-Babı-Ali geçmişim bugünlere gelmemi kolaylaştırdı. Gazetecilik, Halkla İlişkiler, Araştırma ve Analiz teknikleri ve Radyo- TV aldığımız eğitimin temelini oluşturuyor. Birde İngiltere’de önümüzde sağlam duruşu olan dünyaca ünlü medya kuruluşları olunca kendi medyamızı yönetmek zor olmuyor. Yeri geldiğinde birçok Türk ve İngiliz medya kuruluşlarına gönüllü danışmanlık yapıyorum. Almanya, Avusturya, İngiltere, Türkiye, Tataristan, Kazakistan, Rusya'ya sık sık konferanslar ve çalıştaylar için gidiyorum.

Nurbike Kazykyzy : - 20 yıldan fazla bir süredir iletişim ve medya alanında çalışıyorsunuz. Bu süre zarfında, yayınladığınız yayınlar açısından herhangi bir zorluk yaşadınız mı ?

Engeller, zorluklar, zaferler ve yenilgiler olmadan başarı olmaz.

VATAN ÖZ: - Elbette… Engeller, zorluklar, zaferler ve yenilgiler olmadan başarı olmaz. Çalışmam sırasında 20 yılda üç kez zorluklarla karşılaştım. Para verip gazetemi bastırdığım İngiliz matbaalar 3 kez mali zorluklar nedeniyle kapatıldı. Ama bu engel yüzünden bırakmadım. Hemen başka bir matbaa bularak ara vermeden 19 yılı devirdim. Zor anlarda ilerlemeye devam etmeyi düşünmeli ve çıkmazdan çıkmanın bir yolunu aramalısınız. Ben de öyle yaptım ve gazetemi başka bir matbaalar yayınlamak zorunda kaldım. Bu sene gazetemizin 20. yıldönümü kutlama çalışmalarımıza başlayacağız. Matbaa dışında sosyal siyasal ve maddi sorunlarımız hep oldu halende oluyor ama saygılı dürüst bir yayın politikası izlediğim için aynı saygıyı yeri geldiğinde sosyal ve siyasal olarak görüyorum.

Nurbike Kazykyzy : - BBC'nin iki kez "diz çöktüğünü" duyduk…

VATAN ÖZ: - Bazen hükümetler BBC'yi zorluyor. Bu herhangi bir işte de olabilir. Ama benim gibi özel sektöre girmek kolay değil. BBC üzerinde hükümetlerin bağlı bulunduğu siyasal akımların gerektirdiği baskılar oluyor. Her hükümet kendi BBC’sini oluşturmaya çalışıyor ama yinede zor oluyor. BBC büyük bir medya kuruluşu. Diz çökmesi çok zordur. Ama içinde bulunduğumuz günlerde Birleşik Krallık sınırlarında imkansız yoktur. 

Türk toplumu ile İngiliz toplumu arasındaki altın bilezik ve sağlam köprüyüz.

Nurbike Kazykyzy: - İngiltere’de medyaya saygı nasıl? Gazetecilerin sosyal bir statüsü var mı?

VATAN ÖZ: - Kazakistan'da olduğu gibi, İngiliz gazetecilerin İngiltere’de sosyal bir statüsü yoktur. Ancak okurlar ve duyarlı halk gazetecileri görmezden gelmiyor ve bazı gazetecilere özel bir saygı ve bağlılık duyuyor. Örneğin, İngiltere ve Avrupa'daki Türk topluluğu için gazetemiz "Avrupa"ya ve bana saygı gösteriliyor. Ben de topluma büyük saygı gösteriyorum. Çünkü biz Türk toplumu ile İngiliz toplumu arasındaki altın bilezik ve sağlam köprüyüz. Basın meslek kurluşları ve sendikalar var. İngiltere Yabancı Gazeteciler Cemiyeti FPA ve İngiltere Gazeteciler sendikası NUJ’un görülmesede hissedilmesede ağırlığı var. 

Nurbike Kazykyzy : - Londra'daki geleneksel medya ve sosyal medya arasındaki fark nedir? Bilginin doğruluğu ve değeri Avrupalı ​​gazeteciler için önemli mi, yoksa hızla yayılması ve çok okunması önemli mi?

VATAN ÖZ: - Güzel soru, teşekkür ederim! Geleneksel medyada basın meslek etiğini takip etmek için zaman vardır ve sosyal medyada basın meslek ilke ve kurallarını takip etmek için zaman hiç yoktur. Ancak eğitimli ve okurlarınıza saygı duyan bir gazeteciyseniz, kaliteli bir makale – haber yazmak için zaman ayırmalısınız, araştırma yapmalsınız, kaynakalr ve belgelerle yazınızı hazırlamalsınız. Aynı üniversitede tez yazar gibi.. Açıkçası, araştırma ve resmi bilgi olmadan bir makale yazarsanız, verimli ve güvenli olmayacaktır. Bu geleneksel medya için önemlidir. Doğru yazmak, asla yanlış bilgi kulllanarak, yanlış bilgiyi yaymamaktır çok önemlidir. Ve sosyal medyanın hiç kaybedecek zamanı yoktur. Anlık haber yazman ve paylaşma çok önemlidir. Ve zaman sosyla medyada hiç olmadığı kadar önemlidir. İlk yazan kazanır. Ama ilk olmanında kuralları vardır. Yanlış bilgiyi ilk yazarak yayarsınız ve popüler olursunuz ama bir yere kadar. Yalancı çoban durumuna düşmemek gerekir. Haberler konusunda istenmeyen tekel olan Google sizi ve portallarınızı robotlarıyla kontrol ediyor. Su uyur google uyumaz… Bir yalan 2 yalan üçüncüde sahte veya spam haber kaynağı alanine, parkına çekiyor. Bu sizin veya haber sitenizin, bloğunuzun google tarafınan öldürülmesi demek. Görünmeyen bilinmeyen ulaşılması zor olan bir park bu…

Geleneksel medyada basın meslek etiğini takip etmek için zaman vardır ve sosyal medyada basın meslek kurallarını takip etmek için zaman hiç yoktur.

Dünyaca ünlü Fransız reklamcı Jacques Seguela’nın sözü ise pazarlama, reklam ve reklamcılığı net açıklıyor:

Nurbike Kazykyzy : - Gazetecilikte pazarlama ve yönetim sorununu çözme mekanizmaları nelerdir?

VATAN ÖZ: - Pazarlama ve yönetim gazetecilikte "sevmediğim" bir alan. Çünkü kaliteli makalelere ve haberlere yönetim dikkat eder ama pazarlama dikkat etmez. Çevrimiçi haber sitelerine ve İnternet portallarına yapılan tıklamalar pazarlama için önemlidir. Medya sektöründe reklam, pazarlama ve yönetim kedi köpek gibi sürekli tatlı kavga eder. Ne yazık ki bir medya kuruluşunda hem gazeteciliğe değer verip hemde pazarlamaya söz geçirmek neredeyse zordur. Bunu başarabilenler yöneticileri kutlamak gerekir. Dünyaca ünlü Fransız reklamcı Jacques Seguela’nın sözü ise pazarlama, reklam ve reklamcılığı net açıklıyor: Jacques Seguela “Anneme Reklamcı Olduğumu Söylemeyin, O Beni Bir Genelevde Piyanist Sanıyor” diyerek bir dönem medya dünyasında ekol olmuştu.

Nurbike Kazykyzy : - Bloğunuz ne kadar gelişmiş?

VATAN ÖZ: - Özel bir blogum yok. Sonuçta, sosyal ağlarda blog yapmanın her fırsatı var. Örneğin Twitter. Kendime ait vatanoz.com diye websitem var. Aşırı yoğunluktan yeterince güncelleme yapamıyorum.

Nurbike Kazykyzy : - Kazakistan'da, evrensel gazeteciliğe yerel gazetecilikten daha fazla kişi katılıyor.

VATAN ÖZ: - Evrensel gazeteciliğin önemi var. Yerelde gazeteci, kendi alanı, sektörü ve bölgesi ile ilgili tüm gelişmelerin farkında olmalıdır. Her şeyden önce, yerel bilgilere dikkat etmek gerekir. Yerelde başarılı olan evrensel alanda başarılı olur.

Kazakistanlı genç gazetecilerin dünyada popüler olan yeni medyaları ve sosyla medyları yeterince kullanmadığını gördüm.

Nurbike Kazykyzy:- Dışarıdan bakıldığında Kazakistan'daki medyada eksik olan ne?

VATAN ÖZ: - İki kez Kazakistan'a geldim ve medya konferansına katıldım. Kazakistanlı genç gazetecilerin dünyada popüler olan yeni medyaları ve sosyla medyları yeterince kullanmadığını gördüm. Devlet etkisinin yoğun olması beraberinde bazı sorunları getiriyor.

Nurbike Kazykyzy : - Bize vakit ayırdığınız ve sohbetiniz için teşekkür ederiz!

Yazan : Nurbike Kazykyzy 

(Konuşma İngilizcedir, Kazakçaya çevrildi.)