İngiltere'de yedi farklı Covid aşısı üzerinde yapılan bir araştırma, 3. doz aşılar arasında Pfizer-BioNtech ve Moderna'nın en yüksek korumayı sağladığını ortaya koydu.mRNA aşıları Pfizer-BioNtech ve Moderna, '3. dozda en yüksek koruma sağlıyor'İngiltere'de yetkililer, "hatırlatıcı aşı" olarak da adlandırılan Covid 19 aşısının üçüncü dozunu Pfizer-BioNtech ve Moderna ile yapma kararı almıştı. 3. doz Covid aşıları üzerinde ilk araştırma, İngiltere'de yapıldı.Değerlendirmeye alınan yedi farklı aşının tümünün, Covid'e karşı bağışıklığı güçlendirdiği görüldü. Araştırmacılar, üçüncü doz aşının, en son ortaya çıkan Omicron varyantına karşı da, ölüm ve ağır hastalanmayı engelleme konusunda etkili olacağına dair ipuçları olduğunu söylüyor. 3. doz Covid aşısına hangi ülkeler sıcak bakıyor, bilim insanları ne diyor? Araştırmayı yapan ekip, stokların daha uzun gitmesi için, Pfizer-BioNtech'in yarım dozunun bile bağışıklığı güçlendirmek için kullanılabileceği sonucuna vardı.Bu sonuçlarla paralellik gösterir biçimde, İngiltere hükümeti, gelecek iki yıl boyunca kullanılmak üzere 114 milyon doz ekstra aşı siparişi verdi.Hatırlatıcı aşı olarak tanımlanan üçüncü doz, enfeksiyon riskini yüzde 93'ten fazla azaltabiliyor. İngiltere'de 18 yaşın üzerindeki herkese 3. doz yapılacağı açıklanmıştı.Bu arada Pfizer firması toplumsal bağışıklığın korunması için hatırlatıcı aşıların bundan böyle her yıl yapılması gerekebileceğini açıkladı. Southampton Üniversitesi tarafından yapılan ve Lancet Dergisi'nde sonuçları yayımlanan araştırmaya 3 bin kişi katıldı. İlk iki dozlarını Oxford-AstraZeneca veya Pfizer-BioNtech'le alan bu deneklere, 3 ay sonra 3. doz yapıldı.3. doz denemesine Oxford-AstraZeneca, Pfizer-BioNTech, Moderna, Novavax, Janssen, Curevac ve Valneva aşıları olmak üzere toplam 7 aşı katıldı.7 aşının tümünün güvenli olduğu ve uygulanan kişilerdeki bağışıklık seviyesini yükselttiği görüldü. Yeni tümünde yan etki olarak baş ağrısı ve yorgunluk görülebiliyordu. Aşıların 70 yaş altı ve üzeri deneklerde aynı ölçüde etkili olduğu da gözlemlendi.Araştırmaya göre, 7 aşı da iki doz Oxford-AstraZeneca olan deneklerde bağışıklığı artırıyor, aşılardan 6'sı iki doz Pfizer-BioNTech olmuş deneklerde etkili oluyor. Ama bazı aşıların bağışıklık güçlendirici etkisi diğerlerine göre daha yüksek. Kıyaslama yapıldığında, mRNA tipi aşılar olan Moderna ve Pfizer'ın daha fazla antikor ve daha fazla T hücresi oluşturduğu ve özellikle de ilk iki dozunu Oxford-AstraZeneca olanlarda daha etkili olduğu görüldü.Araştırmayı yürütenler hatırlatıcı aşıların virüsün Alfa, Beta ve Delta da dahil bir çok varyantına karşı da, ilk ortaya çıkan koronavirüs kadar güçlü tepki gösterdiğini gözlemlediler.Bu da üçüncü dozların son ortaya çıkan Omicron varyantına karşı da koruyucu olabileceği konusundaki umutları artırdı.Fakat araştırmacılar bütün bu verilerin, aşıların uzun dönemli etkileri konusunda ne anlama geldiğini anlayabilmek için daha fazla bilgiye ihtiyaç olacağı konusunda uyarıda da bulundular. Antikorlarda 30 kat artış İki doz AstraZeneca aşısı olanlar, araştırmaya göre üçüncü doz olarak Moderna aşısı olduklarında antikorlarında 32 kat artış meydana geldi. Üçüncü doz aşı Pfizer-BioNTech olarak yapıldığında ise bu artış 25 kat oldu.İlk iki dozlarını Pfizer-BioNTech olarak olanlarda ise zaten önceden oluşmuş olan daha güçlü bağışıklık düzeyi, yine mRNA teknolojisi ile üretilen Moderna ve Pfizer-BioNTech ile diğer bütün aşılara göre en güçlü tepkiyi gösterdi. Üçüncü doz Pfizer-BioNTech bu deneklerde antikorları 8 kattan fazla artırdı. İlk iki dozunu Pfizer-BioNTech olanlar üçüncü doz olarak yarım doz Moderna olduklarında (tek dozu iki doz kadar kuvvetli bir aşı) ise antikor artışı 11 kata kadar çıktı. mRNA aşıları hakkında neler biliniyor? Antikorların da ötesinde bilim insanları aşıların, virüsü alan kişinin hastalığı ağır geçirmesini engelleyen ve bağışıklığın önemli bir parçası olan T hücreleri üzerindeki etkisine de baktılar.Hatırlatıcı aşıların çoğu ilk iki doz hangi aşıyı olmuş olurlarsa olsunlar deneklerin T hücrelerinde artış yarattı.T hücresi artışında da mRNA aşılarının diğerlerinden daha etkili olduğugörülürken, aynı zamanda T hücresi artışı konusunda etkilerinin Beta ve Delta varyantlarında da orijinal virüse karşı olduğu kadar güçlü olduğu görüldü.Southhampton Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yürütülen araştırmaya başkanlık yapan Profesör Saul Faust "Farklı teknolojilerle üretilmiş çok çeşitli aşıların AstraZeneca ya da Pfizer aşılarından sonra üçüncü doz olarak. uygulandığında etkili olduğunu görmek gerçekten cesaret verici" diye konuştu. Profesör Faust, aşıların yeni varyant Omicron'a karşı etkisi konusunda da "mevcut aşıların etkili olacağını" umduğunu söyledi.Şu ana kadar dünyada 180'den fazla ülkede ilk iki doz için AstraZeneca, 145'den fazla ülkede de Pfizer aşıları kullanıldı.