İngiltere'de kalıcı oturum için ikamet süresinin 10 yıla ve dil seviyesinin B2’ye çıkması mevcut vize sahiplerini etkileyecek mi? Avukat Yaşar Doğan yorumladı. Redstone Solicitors sahibi Avukat Yaşar Doğan şunları söyledi: "Birleşik Krallık Hükûmeti tarafından haftabaşı yayımlanan hükümet raporu (White Paper), birçok soruyu da beraberinde getirmiştir. En çok merak edilen sorulardan biri, getirilecek değişikliklerin (yürürlüğe girdiğinde) hâlihazırda Birleşik Krallık’ta geçerli bir vize veya oturuma sahip olan kişileri etkileyip etkilemeyeceğidir. Eş vizesi olanlar, Ankara Anlaşmalılar, Nitelikli Çalışsan vizesi sahipleri… Herkes bunu merak ediyor."
Yaşar Doğan : "Ne yazık ki bu soruya net bir yanıt verilememektedir. Genellikle bu tür değişiklikler yapılırken, değişikliklerin ileriye dönük olmasını ve mevcut vize sahiplerini etkilememesini sağlamak amacıyla geçiş hükümleri öngörülür. Ancak, bu, her zaman olmaz ve hükümetin geçiş hükümleri koyma zorunluluğu bulunmamaktadır. Hükümetin göçmenlik kurallarında yapılan değişiklikleri derhal yürürlüğe koyabilmek yönünde yetkisi olduğuna dair emsal kararlar mevcuttur. Hatta, kural değişikliklerinde geçiş dönemi hükümleri bulunmadığı durumlarda, mahkemeler başvuru tarihinde değil, karar tarihinde yürürlükte olan kuralların uygulanacağına dair karar vermiştir (Odelola v Secretary of State for the Home Department [2009] UKHL 25)."
Yaşar Doğan sırasıyla şunları söyledi:
Hükümet raporunda bazı geçiş dönemi düzenlemelerine yer veriliyor. Örneğin, Nitelikli İşçi (Skilled Worker) vizesi kapsamında gereken beceri düzeyinin RQF 3’ten RQF 6’ya çıkarılması, hâlihazırda bu rota kapsamında izni olan kişileri etkilemeyecektir. Ancak, yerleşim hakkı için gereken ikamet süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarılması ve dil yeterliliğinin B1’den B2 seviyesine yükseltilmesi gibi değişikliklerin mevcut vize veya izin sahiplerine uygulanıp uygulanmayacağına dair herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
Hükümet raporunun Teknik ekinde şu ifade yer almaktadır: “Ayrıca, hâlihazırda Birleşik Krallık’ta bulunan birçok kişi, yerleşik statüye ulaşmanın daha uzun sürecek olması nedeniyle ülkeden ayrılabilir.” Bu ifade, değişikliklerin mevcut izin sahiplerini de kapsayabileceğine işaret etmektedir. İçişleri Bakanı Yvette Cooper, Parlamento’da kendisine yöneltilen bir soruya yanıt olarak, bu konuda bir kamu istişare süreci yürütüleceğini belirtmiştir. Bu da, değişikliklerin mevcut izin sahiplerine uygulanma ihtimalinin bulunduğunu göstermektedir.
Kanaatimce, yapılması planlanan değişikliklerin mevcut vize sahiplerine uygulanması bariz bir adaletsizlik olacaktır. Hâlihazırda bir izin rotasına dâhil olan bireyler, bu rotaya 5 yıl içinde yerleşim hakkı kazanacakları beklentisiyle başvurmuşlardır. Bu sürenin 10 yıla çıkartılması, özellikle mevcut izin sahipleri açısından son derece ağır bir uygulama olacaktır. Geçiş hükümleri olmadan yapılacak bir değişiklik, yargı yoluyla itirazlara açık hale gelecektir. Bu itirazların temel dayanaklarından biri ‘meşru beklenti’ (legitimate expectation) ilkesi olabilir.
İngiltere Başbakanı Kier Starmer
Benzer durumlara örnek olarak şu davalar verilebilir:
- HSMP Forum (UK) Ltd., R (on the application of) v Secretary of State for the Home Department [2009] EWHC 711.
- HSMP Forum Ltd, R (on the application of) v Secretary of State for the Home Department [2008] EWHC 664.
- Alliance of Turkish Business People Ltd, R (on the application of) v Secretary of State for the Home Department [2020] EWCA Civ 553.
Ankara Anlaşmalılar’la ilgili olarak ikamet süresinin uzatılması ve İngilizce dil şartının getirilmesine karşı açtığımız davayı, maalesef, kaybetmiştik. Orada da çok büyük ve bariz bir haksızlık ve, adaletsizlik yaşatılmıştı. Ancak, bu yeni durumun, konu olarak kazanılan HSMP Forum davalarına daha çok benzediğini düşünüyorum. Dilerim ki, hükümet bu konuda adil davranır ve en azından, geçiş dönemi tedbirleriyle, mevcutta vizesi bulunanları yapılması planlanan değişikliklerden muaf tutar.
Son olarak şunu yeniden belirtmekte yarar var. Şu an henüz yasalaşmış veya yürürlüğe girmiş bir değişiklik söz konusu değil. Bu değişikliklerin ne zaman yapılıp ne zaman yürürlüğe gireceğine dair herhangi net bir bilgi henüz bulunmuyor. Henüz bir yasa tasarısı dahi bulunmuyor. Panik yapmayıp, sakin olmakta yarar var. Bir taraftan gelişmeleri takip ederken, bir taraftan da kendi durumlarınızla ilgili planlamalar yapmanız faydanıza olacaktır. Başvuru zamanları gelmiş olanlar ve bütün koşulları karşılayanlar, başvurularını geciktirmeyip bir an önce kalıcı oturumlarını almalılar. Vatandaşlığa başvuru hakları bulunanlar da benzer biçimde vatandaşlıklarını edinmeliler.
Gelişmeler oldukça paylaşmaya devam edeceğiz.
Saygılarımla,
Av. Yaşar Doğan
Redstone Solicitors
0203 940 5959
yd@redstonesolicitors.co.uk