Iraklı siyasi analistler, başkanlık seçimini kazanan Joe Biden döneminde ABD’nin Bağdat ve Erbil ile ilişkilerinde fazla değişikliklerin olmayacağını ve yeni başkanın "birleşik bir Irak"ı destekleyeceğini belirtiyor.Irak Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şammari, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, "ABD, Biden döneminde Irak’ı gözetlemeye devam edecek ve hükümete siyasi, ekonomik ve güvenlik anlamında desteğini sürdürecek." dedi.Bağdat ve Washington arasındaki stratejik anlaşmanın daha güçlü şekilde yürürlüğe girebileceğini ifade eden Şammari, "Irak ve ABD arasındaki ilişkilerde kopma değil tam tersi yeni bir aşamaya geçilebilir. Trump yönetimindeki ABD ile ne Adil Abdulmehdi ne de Mustafa el-Kazımi döneminde ilişkiler istenilen düzeydeydi." diye konuştu.
Şammari, Irak sahasında Washington ve Tahran arasındaki çekişme ve çatışmanın Biden döneminde nasıl bir seyir izleyeceği sorusuna ise şu yanıtı verdi:
"Yeni dönemde Tahran ile muhtemel müzakerelerin Irak’a da yansıması olacak. Irak hükümeti ve gayriresmi taraflar da (İran’a yakın Şii gruplar) Biden döneminde ABD ile dengeli ilişkiler kurmayı seçecek ve düşmanca tavır içerisine girmekten kaçınacak."
- ABD askerlerinin durumu
Irak’ta askeri üslerde bulunan ABD askerlerinin Biden döneminde tamamen Irak’tan çekilmeyeceğini savunan Şammari, bu süreçte ABD Bağdat Büyükelçiliğinin de kapanmasının beklenmediğini söyledi.Şammari, Biden liderliğindeki ABD’nin bölge ve Irak’a yönelik stratejisinin yaklaşık 1 yıl içerisinde daha net şekilde ortaya çıkacağını sözlerine ekledi.Iraklı siyasi analist Muhammed Molla da ABD’nin uzun süredir Irak politikasının netlik içermediği görüşünü dile getirdi.
"2003 sonrası Irak, bir dönem Demokratların bir dönem de Cumhuriyetçilerin iktidarını ve izlediği stratejileri gördü." diyen Molla, "ABD’nin Irak’a yönelik stratejisinin değişmez ve sabit olduğu görüşü mantıklı değil. Dünyadaki gelişmelere ve değişimlere göre ABD’nin Irak’taki politikası da değişebilir. Biden ile Irak, Cumhuriyetçilerin sürüklediği güvenlik sorunlarından bir ölçüde kurtulabilir ama bu durum da kesin değil. Ekonomik anlamda da girilen çıkmazdan çıkış yolları aranabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Biden’ın iktidarının ilk aylarında ABD iç sorunlarına yoğunlaşacağını anlatan Molla, Biden ABD’sinin Orta Doğu ve Irak politikasının şifrelerinin çözümünün zor olduğunu kaydetti.
Molla, ABD askerlerinin Irak’taki durumunun ne olacağı sorusuna ise "Demokratlar, Irak’taki askeri üsleri azaltma hatta tamamen boşaltıp askerleri çekmekten yana tavır koyabilirler." cevabını verdi.
- "IKBY'ye yönelik büyük bir değişiklik beklemek çok gerçekçi olmayacak"
Erbil’deki Salahaddin Üniversitesi Öğretim Üyesi Shokhan Qader, Trump'a kıyasla Biden'ın Kürt konusunu ele almada daha fazla bilgi sahibi olduğunu belirterek, "Genel olarak Irak ve özellikle IKBY'ye yönelik büyük bir değişiklik beklemek çok gerçekçi olmayacaktır." dedi.
Tarihsel olarak hem Demokratların hem Cumhuriyetçilerin Kürtlere karşı olumsuz ve olumlu tepkiler verdiğini dile getiren Qader, bunun nedenini ise dış politika yapımının çoğunlukla Amerikan çıkarlarını temel almasına bağladı.
Beyaz Saray ve Başkan'ın dış politikayı belirlemede en fazla yetki ve güce sahip olduğunu kaydeden Qader, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kongre ve düşünce kuruluşları gibi diğer taraflar Amerikan dış politikasının belirlenmesinde etkili. Bu nedenle ülkelere yönelik kararlarda değişiklik yapmak yeni başkan için kolay değil. Bazı konular aynı kalabilir ve bu Amerika Birleşik Devletleri'nin genel politikasıdır."
Biden'ın bölgeye yönelik politikasında zamanla birkaç değişiklik olabileceğine işaret eden Qader, buna rağmen yeni başkanlıkta daha çok yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ve ekonomi gibi iç meselelerin ön plana çıkacağını ve dış politikanın geride kalabileceğini aktardı.
Qader, sözlerini şöyle tamamladı:
"Biden ve Trump'ın Irak'la ilişkilerde farklılıkları yok ve ikisi de Irak'ı birleşik görmek ister. Biden Kürdistan bölgesini desteklemeye birçok yönden devam edecek ancak bu birleşik bir Irak içerisinde olacak. Biden'ın Irak'ta karşılaşacağı sorun yine DEAŞ’la mücadele ve diğer aktörlerin Irak'ın iç meselelerine müdahalesiyle uğraşmak olacak. BAĞDAT (AA) - HAYDAR KARAALP/BEKİR AYDOĞAN
