Brexit süreci, 2016'da düzenlenen referandumda oy kullananların yüzde 51,9'unun AB'den çıkış yönünde oy kullanmasıyla başlamıştı.İngiltere'nin Brexit Bakanı Dominic Raab, bir yandan 2016'da halkın verdiği karara saygı duyduklarını bir yandan da iş çevrelerinin ihtiyaçlarını gözeterek yol haritasını hazırladıklarını ifade etti. AB'nin Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier ise İngiltere'nin açıklayacağı yol haritasının uygulanabilir olması gerektiğine vurgu yapıyor.
Taraflar, İngiltere'nin AB'den ayrılma sürecinin yanı sıra üyelikten çıkış sonrasında İngiltere ve AB arasında kurulacak ilişkinin yapısını da müzakere ediyorlar. AB'den ayrılma için belirlenen geçiş süreci 31 Aralık 2020'de sonlanacak.
Taraflar Ekim ayına kadar şartlar üzerinde uzlaşmayı ve böylece hem Londra'ya hem de Brüksel'e geçiş sürecinde atılması gereken adımlar ve işletilmesi gereken parlamento süreçleri için yeterli süre tanımayı hedefliyor.
Michel Barnier, İngiltere'nin masaya getireceği önerilerin AB müktesebatı ile uyumlu olması gerektiğine özellikle vurgu yapıyor ve "İngiltere'den gelecek her teklifi dikkatlice inceleyeceğiz. Ancak masaya gelen öneriler uygulanabilir türden olmalı" dedi.
Yol haritası neden önemli?
Bugün kamuoyuna açıklanacak olan yol haritasıyla, İngiltere hükümeti, AB ile gelecekte nasıl bir ilişki öngördüğünü de tüm detaylarıyla ortaya koymuş olacak.
Brexit sonrasında tarafların ikili ticaretinin nasıl işleyeceği ve eğitimden, sağlık ve güvenliğe işbirliği süreçlerinin nasıl işleyebileceği yönünde Londra'nın vizyonu açıklanacak.
Kabine içerisindeki bakanlar arasında yaşanan fikir ayrılıkları nedeniyle aylardır ertelenen yol haritası, geçen hafta Cuma günü Başbakan Theresa May'in başkanlık ettiği bakanlar kurulu toplantısında onaylanmıştı.
Onayın hemen ardından İngiltere'nin Brexit Bakanı David Davis "Brüksel'e çok erken taviz veriliyor" diyerek istifasını sunmuş, ardından da Dışişleri Bakanı Boris Johnson'ın istifası gelmişti. Johnson, 2016'da ülkenin AB'den ayrılması için yoğun kampanya yürütmüş olan isimler arasındaydı.
Yol haritasındaki temel unsurlar neler?
İngiltere, mal ticaretinde AB ile bir dizi ortak kuralı kabul edecek.
Kuzey İrlanda'da yaşanabilecek bir sınır sorununun önüne geçebilmek adına İngiltere'nin AB kurallarına harmonizasyonunun devam etmesini içeren bir anlaşma imzalanacak.
İngiltere Parlamentosu ticaret politikasını denetleyecek ve gerekli gördüğü noktalarda AB'nin ticaret politikasından farklı bir yön izleme kararı alabilecek.
Hizmetlerin dolaşımı konusunda daha farklı düzenlemelere gidilecek ve bu düzenlemelerde daha fazla esneklik payı bırakılacak.
Taraflar müşterek bir kurumsal çerçeve çizerek İngiltere ile AB arasındaki anlaşmaların detaylarını inceleyecek.
Avrupa Adalet Divanı, Brexit sonrasında İngiltere'de yetkili bir mahkeme olmayacak. Ancak İngiltere mahkemeleri, AB kuralları ile uyumlu hale getirilmiş alanlarda karar alırken Avrupa Adalet Divanı'nın emsal kararlarını da göz önünde bulunduracak.
AB ile İngiltere arasındaki sınırlar 'müşterek gümrük bölgesi' olarak nitelendirilecek.
İngiltere ve AB arasında kişilerin serbest dolaşımı sonlanacak.
İngiltere ve AB vatandaşlarının karşılıklı olarak seyahat edebilmesi için yeni bir çerçeve oluşturulacak.
David Davis'in istifasının ardından Brexit Bakanı olarak göreve başlayan Dominic Raab, yol haritasının dengeli olduğunu ve bir yandan AB ile mevcut anlaşmaları korurken diğer yandan da İngiltere hükümetine ve parlamentosuna daha fazla hareket alanı açtığını ifade etti.
Yol haritası müzakerelere başlama noktası olarak kabul ediliyor ve tarafların nihai anlaşmaya varmasının ancak uzun soluklu görüşmelerin ardından mümkün olabileceği vurgulanıyor.
İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti'nin tümü yol haritasını desteklemiyor. Daha şimdiden kabinenin iki önemli ismi istifasını sundu. Başbakan Theresa May, kabine üyelerine "Ya bu planı desteklersiniz ya da istifa edersiniz" diyerek ültimatom vermişti.
Muhafazakâr Parti'nin AB'den ayrılma yanlısı üyeleri, Başbakan May'in ofisinin Brexit sürecini tek başına idare etmeye kalkışarak Brexit yanlılarını dışladığını savunuyor. May'in mevcut politikasını yeniden düşünmemesi halinde yeni istifaların da gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
Kaynak: BBC Türkçe
