ABD seçimleri kesinleşti sayılır, kişisel değerlendirmelerimi özetlemek isterim :
• Demokratlar ufak bir farkla Başkanlık yarışını aldı görünüyor.
• Senato'yu henüz geri alamadı. En iyi senaryoda bile başabaş Cumhuriyetçilerle.
• Demokratlar Temsilciler Meclisi'nde 10'un üzerinde koltuk kaybetti.
• Eyalet meclislerinde ve senatosunda ise 1 kayıp var, hiç kazanç yok.
• Trump'ın tüm hatalarına, Covid19 sürecini yönetememesine, demokrasi karşıtı söylem ve uygulamalarına rağmen çok yüksek bir oy alması bu seçim sonucunun asıl mesajıdır.
• Tüm olanlara rağmen latin ve siyasilerden beklenin çok üstünde oy alması da dikkat çekici ve bundan sonraki siyaset için belirleyicidir.
• Seçimi, zarar kontrolünü yitirerek Trump mı kaybetti yoksa Demokratlar mı kazandı bunu değerlendirmek gerekir.
• Biden'ı başkan seçildiği için kutlamak gerekir fakat bu sonuç demokratik sistemin biraz nefes almasını sağlasa da temeldeki sorunu çözmüyor.
• Çokça söylendiği gibi Trump bu seçimi, kendi hatalarından kaynaklı ufak bir farkla kaybetmesine rağmen Trumpizm bitmedi.
• Trumpizm, populizm bitmediği gibi daha da kemikleşebilir. Biden yönetiminin yapacağı her hata da bu kitleye yeni üyeler ekleyecektir. Çok dikkat etmeleri gerekecek.
• Cumhuriyetçiler, Trump'ın rehinesi durumundan çıkmak için bu seçim kaybını bir fırsat olarak görebilir.
• Cumhuriyetçiler içinde yeni Trumpların mücadelesine tanık olunabilir. Cumhuriyetçilerin kendi organik populistleri ile sahneye çıkabilir.
• Biden yönetiminin yaralanabilir bir yasama gücü olacağını da not etmek gerekir. Bu süreçte nasıl bir politika yürüteceklerini göreceğiz.
• Bence bu seçimde asıl kutlanacak olan Biden'ın başkan olmasından çok ilk kez ABD Başkan Yardımcılığı görevine bir kadın ve siyahinin seçilmiş olması. Kamala Harris'in kişisel hikayesi de bu bakımdan dikkat çekici.
• Bu seçim sonuçları Avrupa'ya da olumlu etki edecek. Seçimlerin Avrupa'ya olumlu etkisi otoriterleşme eğiliminin yükseldiği Avrupa'da demokrasi cephesini güçlendirebilir.
• Buna rağmen Avrupa'nın artık Amerika'ya büyük ağabey gibi davranmaktan vazgeçmesi ve artık ayakları üzerinde durmayı başarması gerekiyor.
• Avrupa'nın kendi içindeki Trumplar ile mücadelesinde kendi gücüne, Avrupalı demokratların birleşik mücadelesine ihtiyaç var. Avrupa'nın bunu başarmak için Transatlantik bir ilhama ihtiyaç duymaması gerek.
• D. Trump'ın az farkla kaybetmesinin en temel sebebi karşı cepheyi gereğinden fazla genişletmiş ve kendi cephesini daraltmış olması.
• 2024'ü şimdiden hedefleyen D. Trump bu deneyimden ders çıkaracaktır. Elbette o zamana kadar onunla ilgili soruşturmalarda olanları görmeli.
• Seçim sonuçları anket şirketlerinin kapıya kilit vurması anlamına da geliyor. Hem 2016 hem 2020 seçimlerinde yanlış tahminlerde bulunan anket şirketleri kaybetti.
• Yapay zeka AI temelli uygulama bile onlardan daha iyi bir tahminde bulundu.
• Bu seçimde kitlesini harekete geçiren, bir hareket yaratan lider Trump'tı, Demokratlar bunu başardı diyemeyiz, demokrat seçmen kendi kendine ve kutuplaşmanın sonucunda harekete geçti. Obama'nın sahaya inmesinin de etkisi oldu.
• Biden yönetimi kırılgan bir güç devralıyor. Biden yönetimi devraldığı bu kırılgan gücü sağlamlaştırıcı, güven veren politikalar izlemek, verilen şartlı krediyi iyi kullanmak zorunda, yoksa 2024'te daha kötü sonuçlarla karşılaşacaklar.
• En önemlisi demokrasinin artık 20. yy'daki demokrasi olmadığını iyi kavramalılar.
